Küsuf (Güneş Tutulması) ve Husuf (Ay Tutulması) Namazları
Güneş ve ay tutulması namazları müekked bir sünnettir. Müslümanın bunu yapması müekked bir müstehaptır.
Bunun delilleri aşağıda geldiği gibidir;
Aişe radıyallahu anha’dan; “Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem zamanında güneş tutuldu. Bunun üzerine Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem namaza durdu. Ama kıyamı uzattı. Sonra rükû' etti, rükû'u da çok uzattı. Sonra başını rükû'dan kaldırdı, bu kıyamı da çok uzattı. Yalnız, bu ikinci kıyam, birinciden daha kısa idi. Sonra tekrar rükû'a gitti ve rükû'u çok uzattı. (Ama) bu rükû' birinciden daha kısaydı. Sonra secde etti. Sonra kalktı ve yine kıyamı uzattı. Yalnız bu kıyam, birinciden daha kısaydı. Sonra rükû'a vardı, rükû'u da uzattı. Fakat bu rükû' birinciden daha kısaydı. Sonra başını rükû'dan kaldırarak dikildi, kıyamı da uzattı. Ancak bu kıyam da birinciden azdı. Sonra rükû' etti. Ve rükû'u uzattı. Fakat bu rükû' birinciden daha kısa sürdü. Sonra secdeye vardı. Sonra namazdan çıktı, güneş de açılmıştı. Cemaate bir hutbe okudu, Allah'a hamdu sena ettikten sonra şunları söyledi:
“Şüphesiz ki güneş ile ay Allah'ın ayetlerindendir. Bunlar, hiç bir kimsenin hayatı veya ölümü için tutulmazlar. Siz bunları tutulmuş görürseniz, hemen tekbir alın, Allah'a dua edin, namaz kılın ve sadaka verin. Ey ümmeti Muhammed! Erkek veya kadın kulunun zinasından dolayı Allah Teâlâ'nın kıskançlığı kadar hiç bir kimse kıskanç olamaz. Ey ümmet-i Muhammed! Vallahi benim bildiğimi bir bilseniz, mutlaka çok ağlar ve mutlaka az gülerdiniz.” Bunu Buhari ve Müslim rivayet etti.
hadisin delil olma yönü, emir, tekbir, dua ve sadakaya bağlı olarak gelmiştir. Tutulma anında sadaka, tekbir ve duanın vacip olduğu söylenemez. Burada icma ile emir, müstehaplık içindir. Tutulma namazı da bu emre bağlı olarak müstehaptır. Muvaffak kılan Allah’tır.
2- Tutulma Namazının Şekli ve Rekât Sayısı
Tutulma namazı için ezan ve kamet okunmayacağında âlimler ittifak ettiler. Müstehap olan; “es-Salatu Camiatun” (namaz toplayıcıdır” diye seslenmektir.
Bunun delili, Abdullah Bin Amr radıyallahu anhuma’dan sabit olan şu rivayettir; “Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem zamanında güneş tutulunca “Şüphesiz namaz toplayıcıdır” diye nida edildi.” Bunu Buhari ve Müslim rivayet etti.
Güneş tutulması namazı ikişer rükûlu iki rekât olarak kılınır. Bunun delili, az önce geçen Aişe radıyallahu anha hadisidir. Yine Abdullah Bin Abbas radıyallahu anhuma’dan gelen rivayet de buna delildir;
“Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem zamanında güneş tutuldu. Bunun üzerine Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem namaza durdu. Ama Bakara suresini okuyacak kadar uzun bir kıyam yaptı. Sonra uzun bir rükû' yaptı, sonra başını rükû'dan kaldırdı ve uzun uzadıya ayakta durdu. Yalnız bu kıyam birinciden daha kısaydı. Sonra uzun bir rükû' yaptı fakat bu da birinci rükû'dan daha kısaydı. Sonra secde etti, sonra (tekrar) uzun bir kıyam yaptı fakat bu da birinci kıyamdan kısa idi. Sonra uzun bir rükû' yaptı ama bu da birinci rükû'dan aşağı idi. Sonra başını kaldırarak uzun bir kıyama durdu. Bu da birinci kıyamdan aşağı idi. Sonra uzun bir rükû' yaptı: Bu da birinci rükû'dan aşağı idi. Sonra secde etti, sonra namazdan çıktı. Gerçekten güneş açılmıştı. Müteakiben şöyle buyurdu;
“Şüphesiz ki güneş ile ay Allah'ın ayetlerinden iki ayettirler. Bunlar bir kimsenin hayatı veya ölümü için tutulmazlar. Siz böyle bir şey görünce hemen Allah'ı zikredin.” Ashâb:
“Ey Allah’ın Rasulü! Şu makamında seni bir şey almak için uzandığını, sonra bundan vazgeçtiğini gördük” dediler. Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
“Ben, cenneti gördüm de, ondan bir salkım üzüm koparmaya el uzattım. Eğer ben o salkımı almış olsaydım, dünya durdukça siz ondan yerdiniz. Ben cehennemi de gördüm; Bugünkü gördüğüm manzara gibi (şimdiye kadar) hiç bir manzara görmüş değilim. Cehennemliklerin çoğunluğunun kadınlar olduğunu da gördüm” buyurdular. Ashap:
“Ey Allah’ın Rasulü bunun sebebi nedir?” diye sordular.
“Küfretmeleri sebebi ile” cevabını verdi.
“Kadınlar Allah'a küfreder mi?” diyenler oldu;
“Evet, onlar kocalarına karşı nankörlük ederler, iyiliğe karşı nankörlük ederler. Onlardan birine daima iyilik etsen, sonra senden bir şey görse hemen: “Senden hiç bir hayır görmedim” der” buyurdu.” Bunu Buhari ve Müslim rivayet etti.
Aişe ve İbn Abbas radıyallahu anhum hadislerinde, tutulma anında hutbenin, namazdan sonra yapılmasının müstehap olduğuna delil vardır.
Tutulma namazında kıraat, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in yaptığı gibi cehrîdir.
Aişe radıyallahu anha’dan; “Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem husuf namazında sesli okudu. Kıraatini bitirince tekbir alıp rükû etti. Rükûdan kalkarken; “Semîallahu limen hamideh, Rabbena ve lekel hamd” dedi. Sonra küsuf namazındaki kıraatine döndü. İki rekâtta dört rükû ve dört secde yaptı.” Bunu Buhari ve Müslim rivayet etti.
Küsuf namazının mescitte kılınması sünnettir. Bunun delilleri şu şekildedir;
1- Küsuf namazı için “es-Salatu camiatun” diye seslenilmesinin meşru olduğu daha önce geçmişti.
2- Bazı sahabenin bu namazı mescitte cemaatle kıldığı varid olmuştur.
3- Daha önce geçen Aişe ve İbn Abbas hadisleri, Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in bu namazı mescitte cemaat ile kıldığını düşündürmektedir. Hatta Aişe radıyallahu anha’nın rivayetinden birinde şöyle geçer;
“Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in hayatında güneş tutuldu. Bunun üzerine Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem mescide gitti, tekbir alıp namaza durdu ve insanlar arkasında saf tuttular…”
Küsuf namazı iki rekât olup her rekâtta iki rükû ve iki secde vardır. Yani bu namazda toplam iki rekâtta dört rükû ve dört secde vardır.
Birinci rekâtta ikinci rükuya yetişen kimse, kıyamı, kıraati ve rükuyu kaçırmış olacaktır. Binaenaleyh, küsuf namazının iki rekâtından birini eksik yapmış olacaktır. Bu rükuyu iade etmez. İmam selam verdikten sonra, sahih hadislerde sabit olduğu gibi, iki rükûlu bir rekât kılar.
Bunun delili; Buhari ve Müslim’in rivayet ettikleri;
“Kim emrimiz olmayan bir amel işlerse o reddolunur” hadisidir.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in emrinde küsuf namazının bir rekatında bir rükû yoktur. Vallahu a’lem.
Ay tutulması (Husuf) namazı, güneş tutulması (Küsuf) namazı gibi kılınır. Bunun delili; “Şüphesiz güneş ve ay Allah’ın ayetlerinden iki ayettir. Her hangi birinin ölümü veya hayatı için tutulmazlar. Bunu gördüğünüz zaman ise Allah’a dua edin, tekbir edin, namaz kılın ve sadaka verin” hadisidir. Bunu Buhari ve Müslim rivayet etmiştir.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem güneş tutulunca küsuf namazı kılmış ve bize ay tutulunca da aynı şekilde kılmamızı emretmiştir. Bu ortadadır. Vallahu a’lem.
İbnul Münzir dedi ki; “Ay tutulması namazı da güneş tutulması namazı gibi kılınır.”
